HPV (Human Papilloma Virüsü), dünyada çok yaygın bir virüs türü olup, cilt ve mukoza tabakalarında enfeksiyonlara yol açabilir. Bu virüsün etkilerini azaltmak ve başta rahim ağzı kanseri olmak üzere bazı kanser türlerini önlemek amacıyla geliştirilen HPV aşısı, 2006 yılından bu yana etkin bir koruma sağlamaktadır. Bu yazıda HPV aşısı hakkında bilmeniz gereken her şeyi ele alıyoruz.
HPV Nedir ve Nasıl Bulaşır?
HPV, cilt teması ve cinsel yolla bulaşan bir virüs olup, çok çeşitli türleri vardır. Bazı türleri genital siğil gibi iyi huylu belirtilere yol açarken, bazı türleri rahim ağzı, penis, makat, boğaz ve boyun kanseri gibi ciddi hastalıklara neden olabilir.
HPV’nin bulaş yolları:
- Cinsel temas (vajinal, anal ve oral)
- Enfekte bölgeye temas
- Ortak kullanılan havlu veya giysi gibi eşyalardan nadir de olsa bulaş
HPV enfeksiyonu, çoğu zaman belirti vermediği için fark edilmesi zordur. Bu nedenle, koruyucu aşılar çok önemlidir.
HPV Aşısı Nedir?
HPV aşısı, vücudu HPV’nin neden olduğu hastalıklara karşı koruyan bir biyoteknoloji ürünüdür. Aşı, özellikle:
- Rahim ağzı kanseri
- Penis ve makat kanseri
- Boyun ve boğaz kanseri
- Genital siğiller için etkili bir koruma sağlar. Klinik araştırmalar, aşının rahim ağzı kanserine karşı neredeyse %100 koruma sağladığını göstermiştir.
Aşı Tipleri:
- Bivalent Aşı: HPV’nin iki türüne karşı koruma sağlar.
- Quadrivalent Aşı: Dört türüne karşı etkilidir.
- Nonavalent Aşı: Dokuz farklı türü hedefler ve en geniş koruma kapsamına sahiptir.
HPV Aşısı Ne Zaman Yapılır?
HPV aşısı, en etkili koruma için erken yaşlarda uygulanmalıdır.
- 9-14 Yaş: Bu yaş aralığında iki doz aşı yeterlidir.
- 15-26 Yaş: Aşı yaptırılmamış bireyler için üç doz uygulanır.
- 26-45 Yaş: Bu yaş grubundaki bireyler, doktor tavsiyesiyle aşı olabilir.
Unutulmamalıdır ki aşı, bağışıklığı olmayan herkes için faydalıdır. Kadınlarda herhangi bir yaş sınırı bulunmamakla birlikte, erkekler genelde 45 yaşına kadar aşı olabilirler.
HPV Aşısı Nasıl Uygulanır?
HPV aşısı, kas içine (intramüsküler) enjeksiyon yoluyla uygulanır. Aşı takvimi, yaşa ve kişinin daha önce aşı yaptırıp yaptırmadığına göre değişir:
- 9-14 Yaş: İlk dozdan 6 ay sonra ikinci doz uygulanır.
- 15-26 Yaş: İlk dozdan bir ay sonra ikinci doz, altı ay sonra üçüncü doz uygulanır.
Aşı uygulaması sırasında ciddi bir yan etki beklenmez, ancak enjeksiyon bölgesinde hafif ağrı veya kızarma olabilir. Bu durum genellikle kısa sürede geçer.
HPV Aşısı Nelerden Korur?
HPV aşısı, yalnızca siğil gibi iyi huylu rahatsızlıklara karşı değil, aynı zamanda şu kanser türlerine karşı da etkin koruma sağlar:
- Rahim ağzı kanseri
- Penis kanseri
- Makat kanseri
- Boyun ve boğaz kanserleri
Bu koruma, ikinci veya üçüncü dozdan sonra maksimum seviyeye ulaşır. Ancak, HPV aşısı tüm HPV türlerine karşı koruma sağlamaz. Bu nedenle, rutin kontrollerin devamı çok önemlidir.
HPV aşısı, bireysel ve toplumsal sağlığın korunmasında çok önemli bir rol oynar. Aşı yaptırarak hem kendinizi hem de sevdiklerinizi HPV’nin neden olduğu ciddi hastalıklardan koruyabilirsiniz. Unutmayın, erken alınan önlemler hayat kurtarır.